De tanker en de speedbootjes
Hoe kun je als grote organisatie innovatief zijn? Pim Ketelaars, ‘conceptofiel’ bij bouwbedrijf Heijmans, legt tijdens de Natuurtop uit dat het beter is om met een blanco pagina te beginnen dan om alleen maar het oude te optimaliseren.
Pim Ketelaars is conceptdenker, of conceptofiel zoals hij zichzelf noemt: altijd bezig met het vervolmaken van concepten die concreet bijdragen aan een duurzame samenleving. Vanuit deze ambitie keerde hij, na zich ingezet te hebben voor onder meer De Kleine Aarde en Herenboeren, dit jaar weer terug bij Heijmans. Bij dit bedrijf introduceerde hij ruim tien jaar geleden mede het Heijmans Woon Concept, het platform waarop Heijmans zijn woningen realiseert.
Heijmans benadert zijn projecten vanuit drie invalshoeken: sociaal, ruimtelijk en natuurlijk. Daarbij is het streven om na afloop van het project de leefomgeving verbeterd te hebben. Daarmee ligt de lat hoog bij dit, inmiddels 100 jaar bestaande, bouwbedrijf.
Van kostprijs naar duurzame footprints
Pim: “Natuurinclusief bouwen vraagt om échte samenwerking, een samenwerking waarin we de stap zullen moeten maken van een efficiënte, door kostprijs gedreven wereld naar een duurzame wereld, waarin we rekenen met footprints en meerwaarde. Twee werelden die nu nog naast elkaar bestaan.
In die efficiënte wereld zijn wij, als grote bouwonderneming, geconditioneerd. Een grote onderneming stoomt door met het vinden van kortetermijninnovaties die echt al véél beter zijn dan de oude oplossingen. Maar het brengt een gevaar met zich mee, dat we het oude blijven optimaliseren of technische oplossingen zoeken, waar ook een natuurlijke aanpak heel logisch kan zijn. Denk aan het feit dat één boom tien airco’s kan vervangen. Voor een natuurinclusieve transitie heb je eigenlijk een ‘blancoblanco pagina’ nodig, een wit vel om met elkaar te denken wat echt anders moet.”
De tanker en de speedbootjes
Het vraagt om een koersverandering, vindt Pim. “Als je innovatief wil zijn als grote organisatie, dan moet je geen tanker zijn, maar je vooral omringen met speedbootjes. Pioniers, mensen en bedrijven die vooroplopen. Die écht andere oplossingen hebben en daar meteen mee aan de slag kunnen.
Wij hebben vervolgens de schaal om te bieden. Startups kunnen dat niet. Wij kunnen alleen niet snel testen (nieuwe materialen). Wachten we dus tot het door de testfase heen is, dat we weten dat het werkt en dán gaan we op zee.”
De wil tot verandering
In de dagelijkse werkelijkheid is het wél een wedstrijd. Maar de echte concurrent is de tijd. Pim: “We zitten samen in die wedstrijd. Die samenwerking in transities is essentieel, technisch is namelijk heel veel mogelijk, maar 75% van een innovatie is terug te voeren op een sociale component: de wil om te veranderen en het samen te doen. Wil je samen, dan kom je er ook samen. Wil je niet, dan blijft alles bij het oude.”
Pims advies aan zijn publiek: “Ga de samenwerking aan met een wit vel. Het is wennen, zoeken vaak ook, maar het is de enige weg. Je hebt elkaar nodig.”