Duurzame Energie & Natuur: Samen naar een Groenere Toekomst

Energie

Natuurlijke bronnen leveren ons energie; de zon en wind zijn twee belangrijke pijlers voor het verduurzamen van onze sector. Met de groei van duurzame energie neemt ook het ruimtebeslag toe. Energieprojecten hebben ruimtelijke impact op de omgeving en daar moeten we goed mee omgaan. Dat lukt door rekening te houden met de omgeving waarin wij aan het werk zijn. Wij streven ernaar dat in de energietransitie, de zorg voor de natuur een basisvoorwaarde wordt. Dat we nadenken over het versterken van de biodiversiteit in de omgeving. De sector werkt daarom hard aan een belangrijke stap: niet alleen schade voorkomen of verminderen, maar juist ook de natuur versterken.

Onze visie

Vanuit Agenda Natuurinclusief 2.0 zetten we natuurinclusiviteit in om samen met de energiesector een zo groot mogelijke, positieve impact op de natuur te maken. We minimaliseren de schade en kijken naar mogelijkheden voor populatie- en natuurversterking.

Elk energieproject heeft impact op de directe omgeving. Daarom richten we ons samen met andere partijen, op zowel landelijk als lokaal niveau, op populatieversterkende maatregelen voor beschermde plant- en diersoorten en op creatie van habitat voor generieke plant- en diersoorten. Op een manier die realistisch en haalbaar is voor alle betrokkenen, en ook de ambitie toont om de werkelijke impact te vergroten.

We richten ons voornamelijk op grootschalige opwek en infrastructuur, maar ook op energieprojecten in het stedelijke gebied. Tenslotte zal de schaarse ruimte daar ook veranderen onder invloed van de energietransitie, en dan kun je het natuurinclusiever maken van de ruimte het beste direct meenemen.

Waarom?

Ingrepen in het ruimtelijk domein kunnen populaties verstoren. Zo ook het plaatsen van een windproject of zonneveld. Waar nu de focus ligt op voorkomen van verstoring, zetten wij ons in om populaties te versterken. Zodat we de beperkte ruimte in Nederland optimaal en duurzaam kunnen benutten. Zo dragen deze plekken bij aan zowel de energie- als natuurdoelstellingen.
Gezien ingrepen in het ruimtelijk domein populaties kunnen verstoren, is het belang om bestaande lokale habitats in beeld te hebben of brengen. Het beschermen, of aanpassen, van habitats kan van belang zijn om lokale soorten in stand te houden.
Het eenzijdig benaderen van energieprojecten is niet meer van deze tijd. We hebben verschillende doelstellingen te behalen, niet enkel de verduurzamingsdoelstelling vanuit de energietransitie. Des te belangrijker is het om het verbeteren van de natuur te integreren in de plannen. Zodat we met de plannen meer impact kunnen maken en daarmee ook ruimte creëren voor het behalen van de doelstelling in de energietransitie.
Langetermijnveerkracht, gecombineerd met natuurinclusiviteit, is van cruciaal belang voor duurzame energieopwekking. Door de integratie van natuurlijke elementen in duurzame energieprojecten, zoals groendaken of het behoud van ecologische corridors, kunnen we ecosystemen beschermen en biodiversiteit bevorderen. Dit zorgt voor een veerkrachtige energie-infrastructuur die de natuur en het milieu ondersteunt. Daarnaast kan het toevoegen van natuurinclusieve maatregelen ook de veerkracht van energiesystemen versterken. Bijvoorbeeld oververhitting van zonnepanelen beperken door het toevoegen van groen onder de panelen, waardoor ze langer meegaan.

Onze aanpak

De komende drie jaar is het onze ambitie om zichtbare impact te maken op verbetering van de natuur nabij energieprojecten. Om dat mogelijk te maken moeten we eerst de basis pakken van het ‘willen, weten en meten’. Op die manier kunnen daadwerkelijk keuzes gemaakt worden voor een natuurinclusieve energietranistie.

Willen

Onder alle projecten ligt een basis van ‘willen’. Dit gaat om bewustwording en verantwoordelijkheid nemen, die neemt steeds meer toe binnen de branche. De uitdaging ligt in de vervolgstappen.

- Delen van informatie, inzicht en inspiratie bij brancheverenigingen en koepelorganisatie de bewustwording vergroten op dit thema;
- We zorgen voor informatie en inspiratie over succesvolle projecten (en staan ook stil bij de verbeteringen);
- We helpen initiatieven hen weg te vinden en delen de leerervaringen die we hierbij op doen;
- We ondersteunen het onderzoek naar nieuwe financieringsmodellen en bekostiging van energieprojecten waarbij de natuurinclusiviteit onderdeel is van de toetsingscriteria.
- We werken samen met de brancheverenigingen en overheden toe naar het ondertekenen van het NIEWHOL-convenant (Natuurinclusieve Energietransitie Wind en Hoogspanning op Land).

Weten

We weten al veel, maar nog niet genoeg over welke maatregelen welke bijdrage leveren aan het verbeteren van de natuurinclusiviteit, en welke soorten (zowel planten als dieren) meer of minder belangrijk zijn in het gehele systeem. Daarnaast is ook nog niet wat de kosten en baten van verschillende maatregelen zijn. Als we het inzicht daarin vergroten, kunnen we ook zorgen dat deze kennis geïmplementeerd wordt in wet- en regelgeving, het juridisch instrumentarium en de financiële sector.

Meten

De effecten moeten gemeten worden, zodat er ook een toets plaats kan vinden op het effect. Dit is nodig om te leren en zodoende de maatregelen verder te verbeteren. Op basis daarvan kunnen keuzes gemaakt worden over welke maatregelen verplicht worden en welke niet. Daaraan wordt dan gekoppeld hoe er getoetst en gehandhaafd wordt.

- We onderzoeken welke natuurversterkende maatregelen welke kosten en baten opleveren en zorgen dat deze sectorbreed onder de aandacht gebracht worden.
- We zorgen voor duidelijke communicatie en taalgebruik, zodat sectorbreed dezelfde taal gesproken wordt en maatregelen breed bekend (uniforme meetlat);
- We ondersteunen en faciliteren mogelijkheden en regelingen om te borgen dat energieprojecten aan een bepaalde minimale standaard van natuurinclusiviteit voldoen (denk aan normering, wet- en regelgeving, natuurinclusieve aanbesteding).