Natuurinclusief Waterbeheer: Sleutel tot Duurzaam Nederland

Water

Water is hét verbindende element tussen de diverse, grote, maatschappelijke opgaven. Een gezond watersysteem is goed voor onder andere landbouw én natuur. Hoe kunnen we vanuit het watersysteem bijdragen aan de natuurinclusieve inrichting van Nederland?

Onze visie

We vertrekken vanuit de wateropgaven - omdat hier onze opdracht ligt - maar kijken met een integrale bril naar de andere domeinen. De wateropgaven van het domein Water zijn klimaatadaptatie, waterveiligheid, wateroverlast, beschikbaarheid van zoetwater, drinkwater en waterkwaliteit (KRW). Het domein Water stelt voor om bovenstaande opgaven te adresseren met een natuurinclusieve aanpak. Dit is een strategische en structurele verandering van koers. Het watersysteemdenken en natuurinclusieve maatregelen vormen daarbij de basis voor een integrale aanpak met maatschappelijke meerwaarde voor klimaat, biodiversiteit en leefbaarheid.

Waarom?

Naar verwachting zal door klimaatverandering de urgentie van water duurzaam beheren de komende jaren alleen maar toenemen. Klimaatverandering leidt tot zeespiegelstijging waardoor de druk op de dijken en het risico op verzilting van landbouwgrond en natuurgebieden toeneemt. Het leidt tot meer intensieve regenbuien die economische en sociale schade veroorzaken voor landbouw, infrastructuur, bedrijven en bebouwing. Naast zeespiegelstijging hebben we ook te maken met langere droge perioden waardoor drinkwater, landbouw, natuur en hoogwaterveiligheid verder onder druk komen te staan. En klimaatverandering leidt tot hogere temperaturen die onder meer hittestress voor mensen en sterfte van vissen door zuurstofgebrek tot gevolg kunnen hebben.
Met natuurinclusieve oplossingen versterken we de ecologische veerkracht van watergebieden. Natuurlijke systemen, zoals moerassen en wetlands, kunnen op die manier als natuurlijke buffers dienen en bijdragen aan het opvangen van extreme weersomstandigheden.
Door de natuur te integreren in onze aanpak binnen het domein Water, wordt de biodiversiteit bevorderd. Het creëren van een gevarieerd ecosysteem ondersteunt verschillende planten- en diersoorten, wat de stabiliteit en duurzaamheid van het waterbeheer ten goede komt.
Een gezond, natuurinclusief watersysteem draagt bij aan een natuurlijke waterzuivering. Natuurinclusieve systemen, zoals beplante oevers en natuurlijke filtratie, kunnen de waterkwaliteit verbeteren en helpen bij het verminderen van vervuilende stoffen.
Natuurinclusieve oplossingen dragen bij aan de leefbaarheid van omgevingen rondom water. Een natuurinclusieve aanpak is nodig in tijden van teveel én te weinig water. Integrale, natuurinclusieve oplossingen of Naturebased Solutions (NbS) bieden kansen om natuur te combineren met waterberging, bronnen voor drinkwater en aantrekkelijke woon- en recreatiegebieden.

Onze aanpak

Het domein Water stelt een transitie voor waarin we naar een natuurinclusieve aanpak van wateropgaven gaan. Dit doen we zowel in onze eigen bedrijfsvoering en projecten als in de samenwerking met anderen.

Water als verbinder

We willen de sleutelrol die het domein Water speelt in de natuurinclusieve inrichting van Nederland vormgeven in samenwerking met andere sectoren.

- Verbinden met waterbeleid
  Verbinden van Agenda Natuurinclusief met andere water- en ruimteprogramma’s op beleidsniveau zoals het Hoogwaterbeschermingsprogramma en het Deltaprogramma.
- Natuurinclusieve water community
  Ontwikkelen van een actieve water community van betrokken mensen en partijen – bestuurlijke en ambtelijk – die uitwisselt, kennis deelt en elkaar en andere inspireert. We sluiten aan bij - en zoeken kruisbestuiving met - andere communities binnen de watersector zoals die van HWBP, KRW, PAGW, Deltaplan Biodiversiteit. Hiermee geven we vorm aan het breed ontwikkelen en verankeren van het gedachtengoed van een natuurinclusieve watersector.

Water als de motor

Goed waterbeheer helpt vaak bij de aanpak van van andere gebiedsopgaven. We willen meters maken en de eigen water-opgaven op een natuurinclusieve manier aanpakken. Daarnaast willen we, indien mogelijk, de aanpak van andere opgaven/domeinen versterken.

- Natuurinclusieve watersector
  Uitwerken van een visie op natuurinclusiviteit in de watersector, met een doorvertaling naar de ontwerp/planvorming en beheerscyclus. Speciale aandacht behoeven de Noordzee en Waddenzee. Dit betekent dat er ten aanzien van delfstofwinning, windenergie, scheepvaart, natuur en visserij gewerkt wordt met nature based solutions om de mariene ecologie te verbeteren.
- Ontwikkelen van nieuwe, natuurinclusieve inspirerende icoonprojecten
  Opzetten, ontwikkelen en uitwerken van inspiratieprojecten voor de natuurinclusieve watersector, zowel op land als op zee.
- Natuurlijk kapitaal in de watersector
  Uitwerken van de economische waarde van een natuurinclusieve aanpak voor de watersector; en mogelijke water-verdienmodellen voor de agrarische sector. Onderdeel hiervan is het uitwerken van een prospect voor investeringen in Naturebased Solutions; in samenwerking met NL2120.
- Maatlat natuurinclusiviteit
  Ontwikkeling van een praktische en inspirerende methode/ maatlat om de inzet van een natuurinclusieve aanpak in ontwerp/planvorming/beheer door partijen in de watersector te kunnen meten. De maatlat behoort aan te sporen, uit te dagen en te stimuleren. Hiermee sluiten we aan bij het lopende traject van Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) accounting. Ook sluiten we aan bij de landelijke ontwikkelingen rond natuurmonitoring (LNV, RWS en provincies) en Kennisontwikkeling Klimaatverandering. Met BZK/ RVO wordt onderzocht of voor de ‘Monitor landschap’ natuurvriendelijke oevers opgenomen kunnen worden in de Basisregistratie Grootschalige Topografie.